Zehirlenmelerde ilk yardım nasıl yapılır?
Zehir,vücudun normal fonksiyonlarından solunum dolaşım ve benzeri yapılarını bozulup çalışmaz hale getiren toksin maddelere zehir adı verilir.Zehirler insan vücuduna ağız yolu, solunum ya da deri yoluyla girebilir.Ev içinde kullanılan temizlik maddeleri, yapıştırıcılar, haşere ilaçları ve amacı dışında kullanılan kozmetik ürünler zehirlenmeye sebep olabilir. Özellikle çocuklar bu maddelerden ciddi olarak zarar görmektedirler.
Çocuklarda zehirlenmelerin önüne geçebilmek için zararlı maddeler çocukların ulaşamayacağı yerlerde kendi kutusu içinde saklanmalıdır.Doğada bazı maddeler zehirli olabilir.Bunlara mantarlar örnek verilebilir.Bilinmeyen bitki ve mantarların tüketilmemesi ve bu konuda uyarıların yapılması önemlidir.
Zehirlenmenin belirtileri nelerdir?
- Zehirlenen kişide baş ağrısı oluşur.
- Zehirlenen kişi de terleme oluşabilir.
- Zehirleme denge bozukluğuna neden olur.
- Zehirlenme mide bulantısı ishal ve kusma şeklinde kendisini gösterir.
- Zehirlenmelerde kalp damar ve solunum sistemleri işlevsel olarak yavaşlamaya başlar.
- Zehirlenme miktarına göre hasta bilincini kayıp edebilir.
Zehirlenmelerde ilk yardım nasıl olmalıdır?
Zehirlenen kişinin solunum yolu açık tutulmalıdır.Kan dolaşımının sağlıklı olması için yardımcı tedbirler alınmalıdır.Dudak ve ağız kısmında oral olarak alınan maddeler de kaynaklı zehirlenmelerde dudak kısmı serinletilmelidir.Zehirlenen kişiye çok yavaş şekilde soğuk süt veya su içilmelidir.Bunu yaparken zehirlenen kişi kusturmamalıdır.
Zehirlenen kişi hiç vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Zehirlenme çeşitlerini besin zehirlenmesi ilaç zehirlenmesi alkol zehirlenmesi endüstriyel zehirlenmeler olarak ayırabiliriz.
Besin zehirlenmeleri gıdaların usulüne uygun üretilmemesinden kaynaklanmaktadır.Besinler yeterli şekilde korunmadan bazı bakteri ve küfler oluşmaktadır.Besin zehirlenmeleri mide bulantısı, mide ağrısı, baş ağrısı, kusma ve güçlü yüksek ateş şeklinde etkisini gösterir.Besin zehirlenmelerinde hasta şoka girebilir.
Bu durumda hastaya bol miktarda sıvı içirilmelidir.
Hasta hiç vakit kaybedilmeden en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
İlaç zehirlenmeleri
İlaçların yüksek dozda veya amacı dışında kullanılmasından oluşan zehirlenme türüdür.Ülkemizde özellikle antibiyotiklerin ve ağrı kesicilerin hatalı kullanımı yaygındır.Bilinçsiz ilaç tüketilmesi veya bilinçsiz ilaç alma alınması konusunda herkes bilinçlendirilmelidir.İlaç zehirlenmelerinde nabız zayıflar, cilt soğuk bir hal alır, bilinç kayıpları meydana gelebilir. Hasta hayaller görerek tedirgin bir hal alabilir.
Bu durumda hiç vakit kaybedilmeden en yakın sağlık kuruluşuna hastayı zehirleyen ilaç ile birlikte gidilmelidir.
Alkol zehirlenmesi
Sinir sistemi üzerinde yıkıcı etkiye sahip olan alkol beyinde karar verme yeteneğini bozmaktadır.Alkol miktarı arttıkça hastanın denge kayıtları ve davranışları değişir.Alkol zehirlenmeleri sızma halinde kendini gösterir.Bilinç kaybı,yüzde kızarıklık,görme bozuklukları kusma şeklinde kendisini gösterir Bu durumda hastanın solunum yolu açık tutulmalıdır.
Şok belirtilerine karşı hasta en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Endüstriyel zehirlenmeler
İş hayatının getirdiği pek çok kimyasal maddeler bilinçli veya bilinçsiz şekilde insanı zehirlemektedir.Karbonmonoksit zehirlenmeleri buna örnek olarak gösterilebilir.Trafikte egzoz zehirlenmeleri fabrikasyon atıklar bu zehirlenmenin diğer türüdür.Endüstriyel zehirlenmelerde hücreye oksijen taşınmadığından boğucu bir etki yapar.
Endüstriyel zehirlenmelerde ilk yardım uygulayacak kişi kendi güvenlik önlemini almadan ortama girmemelidir.
Endüstriyel zehirlenmelerde hasta derhal temiz havaya çıkarılmalı ve en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
